Komisja Ustawicznego Doskonalenia Zawodowego Krajowej Rady PIIB podczas posiedzenia, które odbyło się 18 marca br., podsumowała miniony rok szkoleniowy w Polskiej Izbie Inżynierów Budownictwa.
Realizując postanowienia Statutu PIIB, w 2024 r. zarówno Polska Izba Inżynierów Budownictwa, jak i okręgowe izby zorganizowały wiele form szkoleniowych, wykorzystując najnowsze metody przekazu. Na stronach internetowych PIIB oraz okręgowych izb uruchomiono system informacji o planowanych szkoleniach, wyjazdach technicznych, spotkaniach integracyjno-szkoleniowych oraz poradach dla członków na temat pakietu nowych – nowelizowanych ustaw, rozporządzeń dotyczących przygotowania i realizacji procesu budowlanego. Dla każdego członka samorządu zawodowego inżynierów budownictwa przedstawiono bogatą ofertę umożliwiającą stałe podnoszenie kwalifikacji zawodowych, która daje podstawę i gwarancję profesjonalnego sprawowania przez nich samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie. Sprzyja to wzrostowi prestiżu i rangi zawodu inżyniera budownictwa jako zawodu zaufania publicznego. Stąd PIIB oraz okręgowe izby traktują doskonalenie zawodowe jako priorytet w swojej działalności.
W roku sprawozdawczym szkolenia realizowane były głównie w formie online. Kursy te organizowały okręgowe izby, wykorzystując głównie portal PIIB, a także własne portale (we współpracy ze stowarzyszeniami naukowo-technicznymi).
Ze szkoleń mogli korzystać wszyscy członkowie PIIB. Doskonalony corocznie system planowania i przekazu umożliwia zarówno rejestrację, jak i odbiór wykładów na stacjonarnych oraz mobilnych urządzeniach elektronicznych. Część szkoleń była także retransmitowana w innych, bardziej dogodnych terminach. Tak jak w poprzednich latach, także w 2024 r. szkolenia te cieszyły się dużą popularnością. Równolegle organizowane były różnorodne kursy hybrydowe, stacjonarne, konferencje, warsztaty, wyjazdy techniczne, spotkania integracyjno-szkoleniowe i wiele innych form szkoleniowych. Dowodzą tego przedstawione zestawienia liczby szkoleń i uczestników biorących w nich udział w poszczególnych okręgowych izbach.
Wykres 1. Liczba zorganizowanych szkoleń online w PIIB w latach 2022–2024

Szkolenia online, retransmisje i kursy stacjonarne
Podobnie jak w poprzednich latach, w roku sprawozdawczym najpopularniejsze były szkolenia online nadawane poprzez portal PIIB. W 2024 r. zorganizowano 612 kursów online, w których uczestniczyło łącznie 82 483 członków PIIB. Najwięcej tego typu szkoleń zorganizowały okręgowe izby: śląska, mazowiecka, dolnośląska, podkarpacka i łódzka. Część z nich jest nagrywana w formie filmu, który następnie można odtworzyć poprzez ogólnodostępną stronę internetową okręgowej izby lub na kanale YouTube. Dominują tu mazowiecka i dolnośląska okręgowa izba. Forma ta cieszy się dużym zainteresowaniem nie tylko członków wymienionych izb, ale także osób należących do innych okręgów. Szczegółowe informacje o tych szkoleniach zawarto na poniższych wykresach.
Wykres 2. Liczba szkoleń online i retransmisji zorganizowanych przez okręgowe izby oraz PIIB w 2024 r.

Wykres 3. Liczba uczestników szkoleń online i retransmisji w latach 2022–2024

W roku sprawozdawczym kontynuowano także szkolenia w systemie stacjonarnym, organizowano je w takich formach jak: wykłady, konferencje, warsztaty szkoleniowe połączone ze spotkaniami z wojewódzkimi, a także powiatowymi organami nadzoru budowlanego oraz organami administracji architektoniczno-budowlanej, wyjazdy techniczne na ciekawe budowy lub istniejące obiekty, w tym zabytkowe, bądź spotkania integracyjno-szkoleniowe, często połączone z zawodami sportowymi.
Uwzględniając powyższe formy, włącznie ze szkoleniami online, w roku sprawozdawczym w różnorodnych rodzajach szkoleń uczestniczyło 92 066 członków PIIB. Warto także zauważyć, że część kursów udostępniono na kanale YouTube, gdzie odnotowano ponad kilkadziesiąt tysięcy wejść. Największym zainteresowaniem uczestnictwem w różnorodnych formach szkoleniowych, w odniesieniu do liczby członków OIIB, wykazali się członkowie Mazowieckiej, Śląskiej i Dolnośląskiej OIIB.
Wykres 4. Liczba uczestników szkoleń online oraz stacjonarnych

Wykres 5. Liczba uczestników szkoleń online oraz stacjonarnych w 2024 r. w podziale na okręgowe izby

Wykres 6. Procentowy udział uczestników szkoleń online, retransmisji i stacjonarnych w odniesieniu do liczby członków okręgowej izby w 2024 r.

Inne formy doskonalenia zawodowego
Ważną rolę w doskonaleniu zawodowym i podnoszeniu kwalifikacji zawodowych pełni miesięcznik „Inżynier Budownictwa”, który otrzymuje każdy członek PIIB. W roku sprawozdawczym w 11 wydaniach „Inżyniera Budownictwa” ukazały się 34 artykuły o tematyce prawnej, a także 89 artykułów szkoleniowych o tematyce dobranej pod kątem zainteresowań inżynierów budownictwa różnych specjalności. W każdym numerze zamieszczany był wykaz najnowszych zmian w przepisach techniczno-budowlanych, a także lista norm z zakresu budownictwa opublikowanych przez PKN. Na łamach „IB” ukazały się artykuły poradnicze dotyczące m.in.: konstrukcji żelbetowych, drewnianych, stalowych, technologii BIM, przejazdów kolejowo-drogowych, infrastruktury tramwajowej, budownictwa zrównoważonego, szkła ogniochronnego, OZE, morskich farm wiatrowych, stacji ładowania pojazdów elektrycznych, technologii wodorowych, energetyki jądrowej, budowli piętrzących, budownictwa tunelowego, rozwiązań ekologicznych w geotechnice, technologii bezwykopowych, a także bezpieczeństwa pracy w budownictwie.
Uzupełnieniem oferty szkoleniowej okręgowych izb jest dofinansowanie do prenumeraty branżowych czasopism naukowo-technicznych oraz wydawanie biuletynów informacyjnych, które otrzymuje każdy członek danej OIIB.
Poza szkoleniami i różnorodnymi formami doskonalenia zawodowego oferowanymi przez okręgowe izby każdy członek PIIB ma możliwość korzystania z szerokiej oferty proponowanej w portalu PIIB. Na stronie internetowej PIIB udostępnione są kursy e-learningowe. Członkowie izby mogą skorzystać z różnorodnych bezpłatnych aplikacji i kalkulatorów wspierających inżynierów, projektantów, kierowników budowy i inspektorów nadzoru inwestorskiego w ich codziennej pracy. Każdy członek Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa ma możliwość korzystania z biblioteki norm PKN i SEP, warunków technicznych ITB, serwisów Bistyp oraz Wolters.
Oprócz tych aplikacji członkowie PIIB mogą także korzystać z poradnika kierownika budowy oraz prezentacji z zakresu jego obowiązków i prowadzenia EDB. Wymienione aplikacje, ale także wiele innych materiałów, instrukcji, poradników, serwisów, materiałów szkoleniowych udostępnia się bezpłatnie dla każdego członka naszego samorządu zawodowego w portalach PIIB oraz okręgowych izb inżynierów budownictwa.
Doskonalenie zawodowe inżyniera budownictwa a kodeks etyki zawodowej
Stałe podnoszenie kwalifikacji zawodowych członków samorządu zawodowego inżynierów budownictwa jest podstawą i gwarancją profesjonalnego wykonywania przez nich samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie. Sprzyja to wzrostowi prestiżu i rangi zawodu inżyniera budownictwa jako zawodu zaufania publicznego. Wynika też z zapisów nowego Kodeksu etyki zawodowej członków Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa przyjętego uchwałą XXIII Krajowego Zjazdu Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa. Wiele zapisów w tym kodeksie zobowiązuje członka izby do utrzymywania swojej wiedzy fachowej na najwyższym poziomie, co ma się przyczynić do zapewniania jak najlepszej jakości świadczonych usług. W aspekcie doskonalenia zawodowego warto zwrócić uwagę na kilka cech, które powinien posiadać inżynier budownictwa, oraz zasad postępowania, jakimi powinien się on kierować:
- zawód inżyniera budownictwa wymaga nie tylko głębokiej wiedzy technicznej, ale również zdolności do zarządzania projektami oraz innowacyjnego myślenia;
- inżynier zobowiązany jest utrzymywać swoją wiedzę fachową na najwyższym poziomie, mając na uwadze dążenie do perfekcyjności świadczonych przez siebie usług, zgodnie z tym wszystkim, co uważane jest za dobrą praktykę w jego zawodzie, uwzględniając przy tym porządek prawny kraju, w którym pracuje;
- podnoszenie kwalifikacji zawodowych jest obowiązkiem członka izby.
Podsumowanie i zadania na przyszłość
Tak jak w poprzednich latach, także w 2024 r. szkolenia online i retransmisje cieszyły się szczególnie dużą popularnością. Średnio w jednym tego rodzaju kursie uczestniczyło 118 członków. Ciągłe wprowadzanie zmian w ustawie – Prawo budowlane, a co za tym idzie wiele nowych rozstrzygnięć dotyczących warunków prowadzenia procesu budowlanego, zwłaszcza w zakresie jego cyfryzacji, wpłynęło na oczekiwania członków izby co do preferowanej tematyki szkoleń. Okręgowe izby oczekiwania te spełniły, proponując wiele różnorodnych kursów, gdzie dominowała tematyka z zakresu Prawa budowlanego i problematyki z nim związanej. Te kursy wyróżniały się największą frekwencją, która kształtowała się w przedziale 500–850 uczestników na jednym szkoleniu. Na 363 nowe szkolenia online nadawane z portalu PIIB tematyka z zakresu prawa budowlanego stanowiła prawie 20% ogółu szkoleń.
W strukturze tematycznej szkoleń znalazły się kursy dla każdej branży, obejmujące takie zagadnienia jak: nowoczesne rozwiązania konstrukcyjno-technologiczne w budownictwie kubaturowym, infrastrukturze drogowej, mostowej, hydrotechnicznej, sanitarnej i energetycznej. Pojawiły się także wykłady na temat wyrobów budowlanych, renowacji obiektów zabytkowych, zagadnień bhp, ppoż. i BIM oraz energooszczędnych rozwiązań w budownictwie, gdzie dominowała fotowoltaika.
Ze względu na katastrofalną powódź we wrześniu 2024 r. na obszarze południowo-zachodniej Polski wielu członków PIIB zaangażowanych było w akcję ratowniczą w jej trakcie, a następnie udzielanie pomocy w usuwaniu jej skutków. W ramach ogólnopolskiej akcji PIIB „Inżynierowie budownictwa w walce ze skutkami powodzi” kilkuset członków izby, w szczególności rzeczoznawców, uprawnionych inżynierów w specjalności konstrukcyjno-budowlanej, hydrotechnicznej, drogowej, mostowej, elektrycznej oraz instalacji sanitarnych, na podstawie oględzin uszkodzonych obiektów budowlanych dokonało oceny ich stanu technicznego oraz oszacowania wielkości szkody (fot. 1 i 2).
W trakcie oględzin inżynierowie często odpowiadali na pytania poszkodowanych dotyczące technologii prowadzenia robót remontowych, osuszania ścian itp. Mieszkańcy zalanego regionu potrzebowali wsparcia w zakresie technologii remontów zniszczonych, uszkodzonych, zalanych obiektów budowlanych (szczególnie budownictwa jednorodzinnego) oraz oszacowania kosztów ich odbudowy. Stąd na portalu PIIB zamieszczono ogólnodostępny „Biuletyn cen ubezpieczeniowych – BCU 2/2024” przygotowany przez SEKOCENBUD, który umożliwia szacowanie wartości szkód powodziowych, oraz przeprowadzono szkolenie online z zakresu kosztorysowania tych szkód. 15 października 2024 r. odbył się kurs online nadawany z portalu PIIB pt. „Sposoby postępowania z budynkami zawilgoconymi w wyniku powodzi”.


Fot. 1. Zapora suchego Zbiornika w Jarnołtówku (gmina Głuchołazy) w czasie przejścia fali powodziowej (fot. archiwum autora)

Fot. 2. Zapora suchego Zbiornika w Jarnołtówku (gmina Głuchołazy) po przejściu fali powodziowej (fot. archiwum autora)
Szkolenia online zostały dobrze ocenione przez ich uczestników. Portal PIIB umożliwia ocenę każdego kursu poprzez odpowiedź na trzy pytania zawarte w ankiecie. W 2023 i 2024 r. uczestnicy szkoleń wypełnili odpowiednio 25 330 oraz 17 734 ankiety.
Wykres 7. Średnie oceny uczestników szkoleń online na podstawie ankiet (skala ocen 2–5)


Osiągnięty wysoki wynik frekwencyjny możliwy był dzięki dużej mobilizacji okręgowych izb w zakresie wyposażenia technicznego do nadawania szkoleń online, współpracy ze stowarzyszeniami naukowo-technicznymi i udostępnienia bezpłatnego korzystania z portalu PIIB. Koszty organizacji różnorodnych form podnoszenia kwalifikacji zawodowych członków okręgowe izby pokryły z własnego budżetu. OIIB proponują wiele form szkoleniowych oraz ciągle wprowadzają nowe, proponując jednocześnie różne rodzaje wsparcia i zachęty dla inżyniera do skorzystania z nich. Dobrym przykładem jest Dolnośląska OIIB, która nagrywa warsztaty, spotkania w terenie, wywiady z inżynierami o ich osiągnięciach zawodowych i udostępnia je w swoim portalu. Innym przykładem jest konkurs organizowany od wielu lat przez Śląską OIIB pt. „Nowoczesny Inżynier” – popularyzujący i poszerzający wiedzę prawną niezbędną do prawidłowego wykonywania samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie. Z roku na rok przybywa uczestników nie tylko ze Śląskiej OIIB, ale także z innych okręgowych izb.
Przyjęta 4 grudnia 2024 r. uchwała KR PIIB w sprawie zasad organizacji i finansowania szkoleń online dla członków Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa umożliwi refundowanie z budżetu PIIB okręgowym izbom części kosztów organizacji kursów online nadawanych w portalu PIIB. Tym samym OIIB będą mogły znacznie zwiększyć ofertę szkoleniową w 2025 r., proponując nowe ich formy i szerszy zakres tematyczny.
Doświadczenia ostatnich lat wskazują, że szkolenia w formie online lub hybrydowej pozostaną podstawową formą podnoszenia kwalifikacji zawodowych. W 2025 r. zaleca się kontynuować tematykę kursów z zakresu przygotowania i prowadzenia procesu budowlanego, wyrobów budowlanych, wykorzystania niekonwencjonalnych źródeł energii, energooszczędnych technologii, odpowiedzialności zawodowej i etyki zawodowej inżyniera budownictwa. Planowane są szkolenia o tematyce wynikającej z wniosków przyjętych przez okręgowe zjazdy OIIB bądź z korespondencji kierowanej do KUDZ przez członków PIIB, np. z zakresu Dyrektywy EPDB (charakterystyki energetycznej budynków) oraz Normy PN-EN 50600 (wyposażenie i infrastruktura centrów przetwarzania danych). W wyniku ustaleń z GUNB planowane są kursy stacjonarne w każdej okręgowej izbie z zakresu prowadzenia Elektronicznego Dziennika Budowy oraz Cyfrowej Książki Obiektu Budowlanego. Ich głównym celem jest popularyzacja EDB, przybliżenie jego funkcjonalności, wiedzy o CKOB oraz przygotowanie uczestników do samodzielnej pracy w obu systemach, zapoznanie z ich funkcjonalnościami i przedstawienie aspektów praktycznych korzystania z tych narzędzi cyfrowych.
Pełniąc samodzielną funkcję techniczną w budownictwie, inżynier nie tylko zobowiązany jest do członkostwa w izbie inżynierów budownictwa. Będąc członkiem samorządu zawodowego, podlega ustawowemu obowiązkowi rozwoju swojej wiedzy, umiejętności i kompetencji. To samorząd zapewnia inżynierom dużą pomoc w zakresie poszerzania umiejętności i podnoszenia kwalifikacji zawodowych, oferując wiele różnorodnych form szkoleniowych. Zachęcam do bezpłatnego korzystania z wszystkich kursów i aplikacji wspierających inżynierów, projektantów, kierowników budowy i inspektorów nadzoru inwestorskiego w ich codziennej pracy. Dostępne są one po zalogowaniu na stronie internetowej PIIB (www.portal.piib.org.pl) oraz na stronach okręgowych izb.
Tekst: Adam Rak, przewodniczący Komisji Ustawicznego Doskonalenia Zawodowego KR PIIB
Fot. © Ticha – stock.adobe.com