Choć w 2020 r. Prawo budowlane zmieniało się znacznie rzadziej niż w rekordowym 2019 r., to niewątpliwie miniony rok miał charakter bardziej rewolucyjny. Przyniósł on bowiem kilka mocnych akcentów, szczególnie w swojej drugiej połowie. Które z tych zmian okażą się efektywne, a które tylko efektowne – przekonamy się niebawem.

Styczeń

Już od początku 2020 r. do wniosku o pozwolenie na budowę należy dołączyć nowe oświadczenie projektanta – dotyczące możliwości podłączenia projektowanego obiektu budowlanego do istniejącej sieci ciepłowniczej. Celem tego przepisu było zachęcenie społeczeństwa do korzystania ze scentralizowanych systemów ciepłowniczych i odejście od mniej ekologicznych źródeł indywidualnych.

Jednak nowy obowiązek przyniósł organom AAB wiele wątpliwości, np. który projektant składa to oświadczenie, czy należy je dołączyć do wniosku dotyczącego obiektu niewykorzystującego energii do ogrzewania lub przygotowania ciepłej wody, a także czy należy wymagać dołączenia oświadczenia w sytuacji, gdy na terenie jednostki osadniczej nie występuje sieć ciepłownicza.

Ministerstwo Rozwoju na razie wyjaśniło tę pierwszą kwestię, stwierdzając, iż oświadczenie to powinno zostać podpisane przez projektanta z uprawnieniami branży sanitarnej.

Marzec

Na początku marca została uchwalona pierwsza z ustaw związanych ze skutkami COVID-19. Choć nie zmieniała ona ustawy – Prawo budowlane, to przepisem wprowadzonym bezpośrednio w tej ustawie umożliwiała budowę obiektów związanych z przeciwdziałaniem COVID-19 z pominięciem stosowania Prawa budowlanego. Niestety, część inwestorów wykorzystała tę furtkę do rozpoczęcia inwestycji o charakterze typowo komercyjnym, średnio związanym z celem wpisanym w ustawie. Przepis ten uchylono dopiero
5 września, gdy media zaczęły informować o bardzo dużej liczbie i skali nadużyć.

Pod koniec marca kolejna ustawa związana z COVID-19 wprowadziła słynne art. 15zzr i 15zzs, których skutkiem było zawieszenie biegu terminów m.in. w postępowaniach administracyjnych. Utrudniało to w znacznym stopniu prowadzenie postępowań o pozwolenie na budowę. Przepisy te zostały uchylone dopiero 16 maja 2020 r., jednak do dzisiaj postępowania prowadzone są w warunkach specjalnych rygorów sanitarnych, przez co uzyskanie pozwoleń na budowę trwa zazwyczaj znacznie dłużej.

Zmiany ustaw „covidowych” w niewielki sposób ingerowały bezpośrednio w Prawo budowlane i dotyczyły głównie wprowadzenia zwolnień z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę niecek dezynfekcyjnych, a także niektórych obowiązków przy budowie i przebudowie przenośnych wolno stojących masztów antenowych na czas stanu zagrożenia epidemicznego, epidemii albo klęski żywiołowej.

Lipiec

W ostatnim dniu lipca weszła w życie kolejna nowelizacja Prawa budowlanego, powiązana ze zmianami w ustawie Prawo geodezyjne i kartograficzne. W ustawie budowlanej wprowadzono m.in. definicje mapy do celów projektowych i geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej – odsyłające do przepisów Prawa geodezyjnego i kartograficznego. Dodano także art. 27a, zgodnie z którym wykonanie czynności geodezyjnych na potrzeby budownictwa zapewnia:

1. inwestor – w zakresie opracowania mapy do celów projektowych;
2. kierownik budowy, a jeżeli nie został ustanowiony – inwestor – w zakresie pozostałych czynności geodezyjnych wykonywanych w trakcie budowy.

Należy też odnotować, że w samym Prawie geodezyjnym i kartograficznym, oprócz m.in. wprowadzenia ww. definicji, zmieniono część przepisów dotyczących narad koordynacyjnych, w tym wprowadzając obowiązek uzgodnienia usytuowania projektowanej sieci, położonej choćby w części w granicach terenu zamkniętego, z podmiotem, który zarządza tym terenem.

Sierpień

Od 22 sierpnia obowiązuje nowe rozporządzenie Ministra Rozwoju w sprawie „standardów geodezyjnych”. W § 31 tego rozporządzenia wprowadzono istotną zmianę – w przypadku słabej jakości danych zasobu geodezyjnego, należy liczyć się z koniecznością ustalenia granic przez wykonawcę prac geodezyjnych przy sporządzaniu mapy do celów projektowych podczas projektowania np. obiektów infrastrukturalnych zlokalizowanych w odległości mniejszej lub równej 3 m od granicy działki ewidencyjnej. W przypadku wyceniania prac projektowych, warto mieć na względzie obowiązywanie ww. przepisu, będzie on bowiem miał wpływ na koszt opracowania mapy do celów projektowych.

W związku z brakiem konsultacji społecznych we wprowadzeniu tego przepisu prof. dr hab. inż. Zbigniew Kledyński, prezes PIIB skierował pismo do ministra Jarosława Gowina wskazujące na negatywne skutki wprowadzonych rozwiązań wraz z prośbą o podjęcie działań zmierzających do zmiany niektórych przepisów geodezyjnych. W grudniu pojawił się projekt rozporządzenia zmieniającego m.in. ww. § 31 standardów.

Wrzesień

Najbardziej kontrowersyjna nowelizacja przepisów zaczęła obowiązywać od 19 września – wprowadziła ona zmianę w formie projektu budowlanego, dzieląc to opracowanie na trzy odrębne części.
Na temat nowych zasad sporządzania projektu budowlanego izby okręgowe zorganizowały wiele szkoleń, a Komisja Prawno-Regulaminowa PIIB przygotowała specjalny poradnik wraz z dodatkowymi materiałami do wykorzystania przez projektantów, które dostępne są na stronie internetowej PIIB.

Przez kolejnych 12 miesięcy od dnia wejścia w życie nowych przepisów, dopuszczalne jest załączanie do wniosków o pozwolenie na budowę projektów budowlanych sporządzanych na dotychczasowych zasadach. Jednak czas szybko mija, a biorąc pod uwagę fakt, że sporządzanie projektu budowlanego wraz z uzyskaniem niezbędnych opinii, uzgodnień i pozwoleń zajmuje dużo czasu, niewątpliwie już teraz należy próbować przystosowywać się do nowych rozwiązań.

Czy ta rewolucja przyniesie sukces? Czas pokaże. Wprowadzone zmiany niosą wysokie ryzyko braku koordynacji pomiędzy architekturą a wymaganiami poszczególnych branż, na czym może ucierpieć inwestor.

18 września zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 11 września 2020 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego, określające zasady sporządzania projektu budowlanego w nowej formie.

Tego samego dnia zostało także opublikowane rozporządzenie Ministra Rozwoju zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Dodano w nim przepisy, które m.in. nakładają obowiązek, aby instalacje ogrzewcze i chłodnicze w określonych przypadkach były zaopatrzone w urządzenia, które automatycznie regulują temperaturę oddzielnie w poszczególnych pomieszczeniach, przy czym dopuszcza się też stosowanie regulacji w strefach ogrzewanych lub chłodzących.

Grudzień

Na koniec roku została uchwalona kolejna duża nowelizacja Prawa budowlanego, dokonana ustawą o zmianie niektórych ustaw wspierających rozwój mieszkalnictwa. Zasadnicze zmiany dotyczą umożliwienia składania wniosków w procedurach budowlanych w postaci elektronicznej, w tym również z elektronicznym projektem budowlanym. Nowości te będą wprowadzane etapowo:

• w terminie 30 dni od daty opublikowania ustawy ( a więc 4 lutego 2021 r.) będzie możliwość złożenia tą drogą wniosków w najprostszych sprawach typu zgłoszenie robót budowlanych (z wyłączeniem zgłoszenia zawierającego PZT lub PAB), wniosek o pozwolenie na rozbiórkę czy oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane;
• natomiast od 1 lipca 2021 r. ustawa przewiduje możliwość złożenia wniosku o pozwolenie na budowę z elektronicznym projektem budowlanym. Do tego czasu musi powstać nowe rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego, nad którym równolegle z ustawą pracuje GUNB wraz z izbami samorządów zawodowych architektów i inżynierów budownictwa.

W dniu 24 grudnia została opublikowana nowelizacja rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Ma ona na celu umożliwienie stosowania dotychczasowych wskaźników EP i współczynników przenikania ciepła przegród budowlanych w projektach budowlanych złożonych wraz z wnioskiem o pozwolenie na budowę do 31 grudnia 2020 r. mimo, że nie zakończono postępowania o pozwolenie na budowę przed końcem 2020 r.

Natomiast od 1 stycznia 2021 r. następują zmiany w art. 62a, zgodnie z którymi protokół w zakresie kontroli przewodów kominowych ma być sporządzany w formie dokumentu elektronicznego, z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego obsługującego centralną ewidencję emisyjności budynków. Ewidencja ta ma być narzędziem wspierającym wymianę tzw. kopciuchów.

Z bardziej szczegółowym opisem zmian wprowadzanych w Prawie budowlanym (i nie tylko) można zapoznać się na stronie Komisji Prawno-Regulaminowej PIIB w zakładce: Informacje o zmianach przepisów prawa.

Tekst: mgr inż. Andrzej Falkowski, przewodniczący Komisji Prawno-Regulaminowej KR PIIB

Fot.: stock.adobe.com/Jo Panuvat D