W dniach 3-4 lutego 2020 r. odbyło się Forum Gospodarcze Build4Future w Poznaniu w ramach Międzynarodowych Targów Budownictwa i Architektury BUDMA. W debatach uczestniczyli: prof. dr hab. inż. Zbigniew Kledyński, prezes Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa i Łukasz Gorgolewski z Wielkopolskiej OIIB. Polska Izba Inżynierów Budownictwa sprawowała patronat branżowy nad wydarzeniem.
Na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich spotkali się przedstawiciele administracji publicznej, samorządów zawodowych i organizacji budowlanych, generalni wykonawcy, producenci oraz deweloperzy, by wspólnie dyskutować na temat obecnej i przyszłej sytuacji sektora budowlanego w Polsce.
Zebranych w Sali Ziemi uczestników ForumBuild4Future powitał Prezes Zarządu Grupy MTP Przemysław Trawa. Podkreślił istotę rozmowy jako ważnego elementu w procesie pokonywania wyzwań.
— W kontekście dzisiejszego spotkania kluczowym hasłem jest „wyzwanie“. Celowo nie mówię „problem“, ponieważ już praktycznie nie słyszymy tego słowa. Są za to wyzwania, a wyzwania się pokonuje. Trzeba je tylko dobrze opisać i takiego dobrego opisu podczas tego forum właśnie Państwu życzę — mówił Przemysław Trawa, prezes Grupy MTP.
Inauguracyjne wystąpienie tej edycji Forum Build4Future wygłosił Robert Krzysztof Nowicki, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju.
— Komponent usługowy i budowlany stanowią razem 20 proc. PKB wytwarzanego w Polsce, branże te zatrudniają 3 mln pracowników — zaznaczył w swoim wystąpieniu Robert Krzysztof Nowicki. — Dla nas, przedstawicieli administracji państwowej, taka świadomość daje motywację do myślenia o tych, dla których tworzone jest prawo — dodał.
Robert Krzysztof Nowicki przypomniał również, że w Polsce istnieje 40-procentowa luka czynszowa. Właśnie taka część Polaków nie może sobie pozwolić na zakup mieszkania na własność, ale jest zbyt „zamożna“ na mieszkanie komunalne. Zdaniem ministra to może być sygnał dla rynku, zwiastujący wzrost znaczenia budownictwa społecznego jako ważnego elementu stabilnego rozwoju cywilizacyjnego kraju.
O modelu otwartej innowacji i zastosowaniu go w branży budowlanej mówiła w swoim wystąpieniu Dagmara Nickel, zarządzająca pierwszym w Polsce prywatnym parkiem naukowo-technologicznym YouNick. Mimo, iż innowacje są kojarzone w Polsce z wielkimi hasłami i zmarnowanymi pieniędzmi z unijnych grantów, jak zwróciła uwagę D. Nickel, nie ma przed nimi ucieczki, o ile firma myśli o rozwoju i swojej przyszłości.
Temat innowacji w kontekście kosztów ponoszonych na badania i rozwój w branży budowlanej był również ważnym punktem pierwszej debaty ekspertów pt. „Nowe technologie i trendy w branży budowlanej“. Z jednej strony paneliści zwrócili uwagę na zmieniające się oczekiwania użytkowników budynków, szczególnie w zakresie neutralności budynków dla środowiska, z drugiej strony zwrócili uwagę, że w dalszym ciągu świadomość ekologiczna jest drugorzędna względem możliwości finansowania zakupu mieszkania. W tej kwestii zachodzą jednak istotne zmiany. W debacie tej uczestniczył prof. dr. hab. inż. Zbigniew Kledyński, prezes Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa.
Prezes PIIB odniósł się do kwestii wprowadzania w polskim budownictwie BIM. Podkreślił, że branża widzi w tej technologii zarówno szanse, jak i problemy. Duzi inwestorzy są zarówno zainteresowani BIM, jak i mogą sobie pozwolić na jego wprowadzenie, natomiast dla większości małych inwestorów nie jest on bardzo potrzebny. Wdrożenie BIM powinno odbywać się zgodnie z zasadą pomocniczości i będzie wymagało ingerencji władzy publicznej. Chodzi chociażby o ustalenie pewnego standardu BIM, ważnego dla polskiego budownictwa. W innych krajach, gdzie technika jest bardziej zaawansowana, udało się uzyskać pewien rodzaj consensusu, który daje możliwość wdrożenia tej technologii przy możliwie niskich kosztach społecznych.
Prezes PIIB odniósł się także do przyszłościowych działań w branży budowalnej związanych z wprowadzaniem innowacyjności:
— Jeśli mówimy o innowacyjności w budownictwie to należy wyróżnić dwa obszary, których ona dotyczy. Jeden obejmujący informatyzację, robotyzację, nowe technologie itp. dotyczy przede wszystkim sfery wytwarzania materiałów budowlanych i ich produkcji fabrycznej – jesteśmy w stanie to sprawnie opanować. Drugi obszar to usługi budowlano-montażowe, które są realizowane na placach budów w zmiennych i trudnych warunkach. Jeśli spojrzymy na średnią rentowność firm budowlanych, która wynosi ostatnio 1-2%, to zrozumiemy, że trudno jest tym firmom inwestować w innowacje obarczone dużym ryzykiem – dodał Z. Kledyński.
Prezes PIIB podkreślił także, że wobec wyzwań stojących przed branżą budowlaną, duże znaczenie będzie miała szeroko rozumiana ekologiczność w związku z przyspieszającą urbanizacją, zmianami klimatycznymi i problemami demograficznymi. Procesy te będą się nasilały, gdyż ludzie oczekują bezpiecznego, wygodnego życia i w przyszłości będą się skupiać w dużych ośrodkach miejskich. Co nas czeka? Dostosowanie się do mega trendów, i to nie tylko w Polsce. Należy myśleć o odpowiednich rozwiązaniach technologicznych, aby zapewnić Polakom właściwe warunki życia. To będzie wyzwanie dla szeroko rozumianej inżynierii. Natomiast obecnie budownictwo zmaga się z kwestią popytu na „luksus za najniższą cenę”, niską rentownością, trudnościami z podstawową digitalizacją procedur, rozwojem nowych technologii.
W dalszej części pierwszego dnia forum na temat inwestycji zwrócił uwagę prof. Witold Orłowski ze Szkoły Biznesu Politechniki Warszawskiej. Według przedstawionych przez niego danych, inwestycje prywatne i publiczne są w stagnacji względem PKB i powinno to być ostrzeżeniem dla sektora w kontekście nieco trudniejszej sytuacji gospodarczej, kształtowanej przez zewnętrzne czynniki. Jak mówił prof. W. Orłowski – przedsiębiorcy powinni zerwać z przekonaniem, że wrócą czasy, kiedy ludzie starają się o pracę. Praca nie będzie tania, a pracowników trudno będzie znaleźć. W ostatecznym rozrachunku jednak powinno to pobudzić biznes do działania i podjęcia konkretnych kroków związanych z inwestycjami w wydajność pracy.
Mówiono także o wyzwaniach czekających branżę budowlaną. W debacie poświęconej temu tematowi uczestniczył Łukasz Gorgolewski, z Wielkopolskiej OIIB, członek Zespołu ds. BIM PIIB. W czasie dyskusji mówiono o inteligentnym zarządzaniu budową, implementacji BIM w Polsce jako wyzwania dla sektora publicznego i prywatnego, a także konieczności pozyskania dla sektora publicznego kompetencji inteligentnego klienta, który potrafi odpowiednio sformułować swoje oczekiwania wobec produktu, jak również korzystać z BIM w całym okresie życia inwestycji. W odniesieniu do BIM zwrócono uwagę na proces definiowania standardu BIM, określanie parametrów obiektów wykorzystywanych do projektowania (ukierunkowanych na rozwiązania zrównoważone ekonomiczne i ekologiczne). Podjęto także temat zatorów płatniczych w budownictwie, problemów z waloryzacją kontraktów oraz braków kadrowych.
Drugi dzień Forum Gospodarczego Build4Future rozpoczęto od perspektyw rozwoju rynku budowlanego w dekadzie 2020-2030. O sytuacji w branży budowlanej mówił Jan Styliński, prezes Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa, następnie najnowsze dane ekonomiczne dotyczące rynku budownictwa w Polsce i projekcje zmian zreferował dr Damian Kaźmierczak, główny ekonomista z PZPB. Natomiast kluczowe dla budownictwa nowelizacje prawa omówił Przemysław Drapała, szef grupy ekspertów PZPB, członek Rady Zamówień Publicznych. W debacie poświęconej kluczowym bieżącym i perspektywicznym zagadnieniom rozwoju rynku budowlanego w latach 2020-2030 udział wziął m.in. Robert Krzysztof Nowicki, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju. Debatowano także o priorytetach rozwoju projektów infrastrukturalnych w 2020 r. Podejmowano tematy dotyczące sieci kolejowych, drogowych, żeglugi śródlądowej i morskiej. Rozmawiano także o partnerstwie publiczno-prywatnym, w tym o finansowaniu projektów PPP w kontekście perspektyw unijnych, planach inwestycji infrastrukturalnych, czy perspektywach sektora.